در هر خانه‌  اصولی کلی حاکم است که باید از افراط و تفریط از آنها پرهیز شود. در تربیت کودک بعضی از خانواده‌ها آزادی کامل و مطلق را به نفع کودک می‌دانند. ولی برخی دیگر سیستم استبدادی و قوانین خشک بر کودک تحمیل می‌کنند که هر دو روش اشتباه است.
 بهتر است در خانواده یک سری اصول کلی و خط قرمزهایی براساس هنجاری‌های آن خانواده وجود داشته باشد. همچنین والدین باید بر روی اصولی که می‌خواهند فرزندشان تربیت شود توافق و ثبات داشته باشند و بین پدر و مادر دوساز ناهمگون زده نشود.
 هیچ وقت تنبیه به معنای خشم خود را فروشاندن، تحقیر کردن و اذیت و آزار طرف مقابل نیست و هرجا والدین احساس می‌کنند خود را تخلیه کرده و خشم خود را فرو می‌نشانند، این عمل به معنای تنبیه نیست.



در سال 2002 یک تحقیق وسیع در مورد آثار و عوارض تنبیه به عمل آمد. خانم «الیزابت تامسون» از مرکز ملی کودکان فقیر در دانشگاه کلمبیا، اطلاعات گردآوری شده طی 62 سال را مورد بررسی قرار داد و دریافت که هر قدر کودک بیشتر تنبیه شود احتمال بروز رفتار پرخاشگرانه در او بیشتر می شود. ضمناً چنین کودکی بیشتر رفتارهای نادرستی مثل دروغگویی، حقه بازی و آزار و اذیت دیگران را از خود نشان خواهد داد. کودکانی که با تنبیه بزرگ شده اند کمتر درست و نادرست را از هم تشخیص می دهند، و در غیاب والدین خود بیشتر از سایر بچه ها رفتارهای نادرست و بی ادبانه انجام می دهند.
اکثر والدین حداقل یک بار فرزندشان را تنبیه بدنی کرده اند یا احساس کرده اند او یک کتک مفصل لازم دارد. اما به راستی چرا این تعداد از پدر و مادرها از تنبیه بدنی استفاده می کنند؟ شاید بگویید چون مؤثر است. ولی واقعیت این است که اگر تنبیه بدنی مؤثر باشد فقط و فقط در کوتاه مدت تأثیرگذار است. والدین و همچنین معلمین باید به این مسئله توجه داشته باشند که تنبیه نادرست باعث ایجاد مشکلات روحی و روانی در کودک می شود. همانقدر که تنبیه می تواند در تربیت کودک موثر باشد، به همان اندازه نیز میتواند تاثیر منفی داشته باشد. یکی از بهترین انواع تنبیه، تنبیه کلامی است.



نکات زیر به شما کمک می‌کند یک تنبیه نرم و لطیف برای کودکتان به کار ببرید:

1- کودکان باید بیاموزند که کردارشان توام با نتایج و عواقبی است
بدون این عواقب کودکان افرادی خودخواه و گردن‌کش بار می‌آیند و این وظیفه اولیاست که به یک کودک بیاموزند شخصی مهربان ، منصف، صادق و درستکار باشد. از آنجا که بیشترین یادگیری کودکان از طریق الگوها و نمونه‌هاست لذا بسیار حائز اهمیت است که از  به کار بردن کلمات خشن و از تنبیه‌های غیرانسانی پرهیز کنیم. از این رو مرزها و محدودیتهایی را مقرر کنید. والدین باید بدانند چه نوع محدودیتهایی به چالش همیشگی و دائمی کودک ختم می شود. والدین لازم است به حرف خودشان عمل کنند. آنچه حالا خوب و پسندیده نیست فردا و پس فردا هم نباید پسندیده باشد. هیچ گونه انحرافی از مقررات نباید داشته باشید، در غیر این صورت کودک گیج و سردر گم خواهد شد.

2-  تنبیه باید متناسب با اشتباه باشد
تنبیه‌های کوچک برای بدرفتاری‌های کوچک و تنبیه‌های بزرگ برای بی‌ادبی‌های بزرگ.



3-  خونسرد و آرام باشید
 والدین باید بسیار تلاش کنند تعادل خود را از دست ندهند زیرا ممکن است حرفها و یا کارهایی انجام دهند که در آینده به پشیمانی ختم شود. از همه اینها گذشته آنها فقط کودک هستند و کودکان اشتباههای زیادی مرتکب می‌شوند و البته گاه ارتکاب این رفتارها صرفا برای آزمایش اطرافیان است.

4-  ایجاد وقفه یا استراحت اجباری
ایجاد توقف ابزاری بسیار خوب برای تنبیه است که نه برای کودک و نه اولیا توام با تحقیر نیست.
قوانین یک وقفه عبارتند از:
_ کودک را از موقعیت دور کنید
_ آنها را در یک مکان خاص قرار دهید تا تحریک نشوند
_ با لحنی بسیار قاطع و محکم و بدون جیغ و فریاد به آنها بگویید که کارش ناپسند بوده است و باید تا پایان یک مدت خاص در آن محل باقی بمانند، نه صحبت کنند و نه جیغ و نه ...
_ ماندن در این مکان به ازای هر سال سن کودک یک دقیقه است.
_ وقتی زمان تمام می‌شود کودک باید فورا به خاطر رفتارش از اولیا و در صورت امکان و مناسب بودن جو از فردی هم که با او بد رفتاری شده عذرخواهی کند.
_ اگر کودک از عذرخواهی پرهیز کرد او را به محل انزوایش باز گردانید و مراحل را تکرار کنید. اگر هنوز هم حاضر به عذرخواهی نیست باید یکراست به اتاقش برود و تا زمانی که برای بیرون آمدن و عذرخواهی کردن آماده نشده است، بیرون نیاید. نکته قابل اهمیت این است که شما باید بازیهای ویدیویی و کامپیوتری و یا هر وسیله سرگرمی دیگر را از اتاقش خارج کنید.



5- امتیازات و حقوق ویژه را قطع کنید
اگر کودکی کاری بسیار ناشایست انجام داد، امتیازات خاصی مانند حق تماشای تلویزیون و بازیهای کامپیوتری و .. را از او سلب کنید. مدت تنبیه از روی میزان نادرستی عمل انجام شده مشخص می‌شود.
 
6- تذکر دادن
برخی از اشتباهات در حد تنبیه نیستند بلکه لازم است به کودک اخطار داده شود که اگر به این رفتار ادامه دهد تنبیه خواهد شد. اطمینان حاصل کنید که به طور واضح و با لحنی قاطع به کودک تذکر داده‌اید که اگر ادامه دهد تنبیهش خواهید کرد، مثلا اگر کودکتان موقع صرف شام خودسری می‌کند به او بگویید که اگر ادامه دهی تو را به اتاق انزوا خواهم برد و اجازه شام خوردن دسته جمعی را نخواهد داشت. اطمینان حاصل کنید که متوجه تذکر شما هست و گرنه در آینده هم شما را جدی نمی‌گیرد.

7-  گردن‌کشی و قلدری
اگر کودکتان گردن‌کش است مانند والدین مسئولیت‌پذیر عمل کرده و از همین حالا مشکل را حل کنید. یادتان باشد هیچ کس حتی والدین، افراد گردن‌کش و متمرد را دوست ندارند. اگر کودک شما متهم به گردن‌کشی است توصیه می‌کنیم این مساله را جدی بگیرید؛ زیرا این اتهام به ندرت خلاف واقع است.

8-  یک گفت‌وگوی جدی درباره موقعیت پیش آمده با کودکتان داشته باشید
او را از طریق محرومیت از امتیازات ویژه در یک زمان مشخص تنبیه کنید. یک روز یا یک هفته بسته به نوع رفتار به او تذکر دهید که اگر به این روند ادامه دهد به طور کامل او را از این امتیازات محروم خواهید کرد. (نه فوتبال، نه کلاس ورزشی و ...). کودک شما در اسرع وقت باید از بقیه بچه‌ها عذرخواهی کند؛ حتی اگر مجبور باشید مجددا او را به آن محل ببرید. اگر مجددا گردن‌کشی رخ داد باز هم او را تنبیه و امکانات او را به طور کلی قطع کنید. اگر باز هم در موقعیت دیگری گردن کشی کرد توصیه می‌شود با یک روان شناس مجرب صحبت داشته باشید و خیلی سریع مشکل را ریشه ای بررسی کنید.



محترم بودن در جامعه تاثیر بسیار زیادی بر جایگاه فرد در جامعه دارد. هیچ پدر و مادری دوست ندارند که فرزندی بی ادب داشته باشند و همه ی تلاششان بر این است که فرزندشان را طوری تربیت کنند که در برخورد و ارتباطش با دیگران مودب باشد و همچنین بتواند به راحتی در اجتماع زندگی و ارتباط برقرار کند.